Bij het maken van houten meubels maak je houtverbindingen. Er bestaan vele soorten houtverbindingen die elk zo hun eigen meerwaarde hebben. Als meubelmaker dien je te weten welke type het handigste is om toe te passen. In dit artikel leggen we je precies uit wat de 16 type houtverbindingen zijn zodat jij de juiste keuze maakt!
1. Slisverbinding
Een slisverbinding is een houtbewerkingsverbinding, vergelijkbaar met een pen-gat verbinding, in die zin dat een pen wordt gezaagd aan het uiteinde van het ene lid en een gat wordt gezaagd in het andere lid. Het onderscheidende kenmerk is dat de pen en het gat worden gezaagd over de volle breedte van het pen- en gatlid.
2. Deuvelverbinding
De met deuvels versterkte stootvoeg of kortweg deuvelverbinding is al jaren een veelgebruikte methode om stootvoegen in meubels te versterken. Het is een verbinding waarbij twee houten onderdelen met elkaar worden verbonden door enkele ronde houten pennen; de zogeheten deuvels. Deze monteer je vervolgens in tegenover elkaar geplaatste gaten. Deuvelverbindingen zijn populair in stoelen, kasten, panelen en tafelbladen. Ze worden ook gebruikt om te helpen bij het uitlijnen tijdens het lijmen.
3. Kruiskopdeuvelverbinding
Een metalen deuvel met schroefdraad wordt in een geboorde gleuf geschoven. Vervolgens wordt een schroef door een andere gleuf gestoken en vastgedraaid om een trekeffect te creëren. Dit type verbinding wordt vaak gebruikt in fabrieksmeubelen.
4. Verstekverbinding
Een verstekverbinding is een verbinding die wordt gemaakt door elk van twee te verbinden delen dwars op het hoofdvlak, gewoonlijk in een hoek van 45°, te snijden om een hoek te vormen van 90°. Het wordt afschuining genoemd wanneer de schuine snede aan de zijkant wordt gemaakt.
5. Tandverbinding
Een tandverbinding is een houtbewerkingsverbinding die wordt gemaakt door een reeks complementaire, in elkaar grijpende profielen in twee stukken hout te zagen. Deze profielen worden vervolgens in een rechte hoek samengevoegd en aan elkaar gelijmd. De tandverbinding heeft een groot lijmoppervlak, waardoor een sterke verbinding ontstaat. tandverbindingen worden gebruikt voor hoeken van dozen of doosachtige constructies, vandaar de naam. De verbinding heeft niet dezelfde in elkaar grijpende eigenschappen als een zwaluwstaartverbinding, maar is veel eenvoudiger te maken.
6. Zwaluwstaartverbinding
Een zwaluwstaartverbinding of kortweg zwaluwstaart is een verbindingstechniek die bekend staat om zijn treksterkte. Dat is weerstand die de verbinding biedt tegen het uit elkaar trekken. Het wordt meestal gebruikt om de zijkanten van een lade aan de voorkant te verbinden. Een reeks pennen die uit het uiteinde van een plank komen, grijpen in elkaar met een reeks staarten die in het uiteinde van een andere plank worden gesneden. De pennen en staarten hebben een trapeziumvormige vorm.
7. Dadoverbinding
Een dadoverbinding is een houtverbinding waarbij in een stuk dwars op de nerf een gleuf wordt gesneden waarin een ander stuk kan worden geschoven. Planken op een boekenplank hebben bijvoorbeeld gleuven die in de zijkanten van de plank zijn gesneden.
8. Messing en groef verbinding
Messing en groef is een methode om gelijksoortige voorwerpen aan elkaar te bevestigen, van rand tot rand, voornamelijk gebruikt bij hout, in vloeren, parket, lambrisering, en soortgelijke constructies. Met messing- en groefverbindingen kunnen twee vlakke stukken sterk aan elkaar worden bevestigd om er één vlak oppervlak van te maken. Voordat multiplex gemeengoed werd, werden tand en groef platen ook gebruikt voor de bekleding van gebouwen en voor de constructie van betonbekistingen.
9. Pen-gatverbinding
Een pen-gatverbinding verbindt twee stukken hout of materiaal. Houtbewerkers over de hele wereld gebruiken het al duizenden jaren om stukken hout aan elkaar te verbinden, vooral wanneer de aangrenzende stukken in een rechte hoek op elkaar aansluiten. De pen- en gatverbinding wordt beschouwd als een van de sterkste verbindingen naast de zwaluwstaartverbinding.
10. Vogelbekverbinding
Een vogelbekverbinding is een houtbewerkingsverbinding die over het algemeen wordt gebruikt om een dakspant te verbinden met de bovenplaat van een dragende muur. Het is een inkeping die in de dakspant is aangebracht en bestaat uit een “zitsnede” (waarvan de voorzijde op de bovenplaat rust) en een “haksnede” of “loodsnede” (waarvan de voorzijde evenwijdig aan de dragende muur ligt), waardoor een vorm wordt verkregen die lijkt op een vogelbek.
11. Halfhoutverbinding
Een halfhoutverbinding is een verbinding waarin de delen elkaar overlappen. Halfhoutverbindingen kunnen worden gebruikt om hout, kunststof of metaal samen te voegen. Een halfhoutverbinding kan een volledige overlap of een halve overlap zijn. Bij een volledige overlap wordt geen materiaal verwijderd van de delen die worden samengevoegd, waardoor een verbinding ontstaat met de gecombineerde dikte van de twee delen. In een halve halfhoutverbinding of wordt materiaal uit beide delen verwijderd.
12. (Vinger)lasverbinding
Een vingerlasverbinding is een methode om twee delen in de houtbewerking met elkaar te verbinden. De lasverbinding wordt gebruikt wanneer het te verbinden materiaal niet in de vereiste lengte beschikbaar is.
13. Pocket-hole verbinding
Een verborgen schroef wordt onder een hoek in de verbinding gedreven. Het vormt dus als het ware een stootverbinding met twee schroeven.
14. Biscuit verbinding
Een houten ovaal wordt in twee halvemaanvormige gaten gelijmd. Een biscuitverbinding is eigenlijk niets meer dan een versterkte stootverbinding.
15. Stootverbinding
Ook wel stuikverbindingen genoemd, is een techniek waarbij twee stukken hout aan elkaar worden gezet door de uiteinden eenvoudigweg tegen elkaar te plaatsen zonder enige speciale vormgeving. De stootverbinding is de eenvoudigste verbinding om te maken!
16. Rabatverbinding
De rabatverbinding is een houtverbinding die erg lijkt op de stuikverbinding, maar het grote verschil tussen de twee is dat in een van de uiteinden van het hout een groef is uitgesneden om een veel betere houdkracht te creëren.
Meer over hout
Meer lezen over houtbewerking? Lees onze 8 tips over houtbewerking!